Investment Psychology 101

ၿပီးခဲ့တဲ့ Postေတြမွာ Fundamental Analysisနဲ့ ပတ္သက္တာေတြ ေရးထားလို့ အခုနည္းနည္း Topicေျပာင္းလိုက္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီTopicဟာ အေရးအႀကီးဆံုးထဲမွာ ပါပါတယ္။

Investmentကို Seriouslyလုပ္မယ္ဆိုရင္ 3 M လိုပါတယ္။ အဲဒီ့ 3Mကေတာ့ Mindset, Methodsနဲ့ Managementပါ။ ဘာRatio ညာRatioအစရွိတာေတြဟာ Methodsပိုင္းမွာပါတယ္။ ဒါေတြသိရံုနဲ့ Investorေကာင္းျဖစ္မလာႏိုင္ဘူး။ Investorတကယ္ျဖစ္ခ်င္ရင္ 3Mကိုႏိုင္နင္းရပါမယ္။ ဒီPostကေတာ့ Mindsetအပိုင္းထဲ ဝင္သြားလိမ့္မယ္။

ပထမဆံုးသိရမွာက လူအမ်ားစုဟာ Investingကို Get Rich Quick Schemeလို့ထင္တတ္တယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ You got to be really a financial genius. ဒီေတာ့ ပိုၿပီးRealisticျဖစ္ႏိုင္တာကို ေျပာရရင္ အခုထလုပ္ အခုထခ်မ္းသာဖို့ မေျမာ္လင့္ပါနဲ့။ Investingဟာ အခ်ိန္ယူရပါတယ္။ ယုန္နဲ့လိပ္ပံုျပင္ဟာ ဥပမာေကာင္းတစ္ခုပါပဲ။

...

ဒုတိယက ကြ်န္ေတာ္/ကြ်န္မမွာ ဘာမွ Financial အေတြ့အႀကံဳမရွိဘူးဆိုတာပါ။ စမလုပ္သ၍ ဘာအေတြ့အႀကံဳမွ ရလာမွာမဟုတ္ဘူး။ ဒီေတာ့ ျမန္မာစကားပံုတစ္ခုကို မွီေျပာရရင္ - လက္သည္ႀကီးပဲ အားကိုးလို့ေတာ့မရ၊ ကိုယ္တိုင္ကလည္း နည္းနည္းေတာ့ညွစ္ရမယ္ :)။ ျဖည္းျဖည္းေလ့လာ၊ ျဖည္းျဖည္းApplyလုပ္သြားရင္ အခ်ိန္ၾကာလာတာနဲ့အမွ် Self-Confidence ပိုရွိလာပါလိမ့္မယ္။

တတိယတစ္ခုကေတာ့ Reasonတစ္ေသာင္းလို့ဆိုခ်င္တယ္။ Top Reasons ေတြကို ေအာက္မွာေရးထားပါတယ္။

အခ်ိန္မရေသးလို့

မရေသးရင္ လုပ္ယူရပါမယ္။ Sacrificeလုပ္သင့္တာေတြလုပ္ၿပီး ကိုယ့္Educationအတြက္ အခ်ိန္ရေအာင္ ေဖာက္ယူရပါမယ္။ ဘယ္လိုလုပ္ရမလည္းကေတာ့ ကိုယ့္Lifestyleနဲ့ကိုယ္မို့လို့ ကြ်န္ေတာ္လည္း မေျပာတတ္ဘူး။ အဲ TVၾကည့္လြန္းရင္၊ Facebookလြန္းရင္၊ Clubသြားလြန္းရင္၊ အိပ္လြန္းရင္ နည္းနည္းေတာ့ေလွ်ာ့လို့ေတာ့ ေျပာခ်င္တယ္။

ပိုက္ဆံမရွိဘူး

ဒါကေတာ့ ဂ်ာေအးသူ့အေမရိုက္မယ့္ ျပႆနာ။ ပိုက္ဆံမရွိေတာ့ Investမလုပ္၊ Investမလုပ္ေတာ့ ရွိသင့္သေလာက္မရွိ။ ပိုက္ဆံမရွိေသးရင္ အရင္ဆံုး Spendingေလ်ွာ့ၿပီး Savingပိုလုပ္ပါ။ Investingဟာ ေငြငါးေထာင္ကေန တစ္ေသာင္းေလာက္ကေနစရင္ ေကာင္းေကာင္းလုပ္လို့ရပါတယ္။ ႏွစ္ေထာင္ေလာက္ကစလည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ သိပ္မလူးလြန့္သာဘူးလို့ ေျပာခ်င္တယ္။ ငါးေထာင္ေလာက္ေတာ့ အနည္းဆံုးရေအာင္စုပါ။

အေၾကြးခ်ည္းပဲ

သိပ္မညည္းပါနဲ့။ ကြ်န္ေတာ္အပါအဝင္ Western Economyထြန္းကားတဲ့ တိုင္းၿပည္တိုင္းကလူေတြဟာ အေၾကြးနဲ့ကင္းလို့ မရပါဘူး။ အေၾကြးဆိုတာမရွိရင္ ခ်မ္းသာလာမွာေတာင္မဟုတ္ဘူးလို့ ေျပာခ်င္တယ္။ အေၾကြးမွာ Personal Debt နဲ့ Investment Debtဆိုၿပီး ေယဘုယ်ႏွစ္မ်ိဳးခြဲႏိုင္ပါတယ္။ ကုိယ္က Personalကို ေလ်ာ့ခ်ၿပီး Investment Debtဘက္ကပိုမ်ားေအာင္ လုပ္ဖို့ပဲလိုပါတယ္။ Credit Cardအေႀကြးေတြမ်ားေနရင္ ျမန္ျမန္ျပန္ဆပ္လိုက္ပါ။ အေႀကြးတကာထဲမွာ သူအဆိုးဆံုးပဲ။ Investmentကြ်မ္းက်င္လာရင္ ဘယ္အေႀကြးကကိုယ့္အတြက္ ေကာင္းမလည္း သိလာပါလိမ့္မယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ Loanေတြအေႀကာင္း ေရးပါဦးမယ္။

Isn't Investing same as Gambling

မွန္သင့္သေလာက္မွန္ပါတယ္။ ကိုယ့္မွာ 3Mထဲက ဘာMမွ မရွိရင္ ၁၀၀%မွန္ပါတယ္။ Every Investmentမွာ Riskရွိပါတယ္။ ကိုယ္က Riskကို Analyseလုပ္တတ္ဖို့၊ ထင္သလိုျဖစ္မလာရင္ Manageလုပ္ႏိုင္ဖို့ 3Mလိုပါတယ္။ Investmentဆိုရင္ အျမဲတမ္းRiskကို တဲြျမင္ပါ။ ဘာRiskမွ သည္းညည္းမခံႏုိင္ရင္ေတာ့ ဘဏ္တိုးစားတာ ပိုေကာင္းပါတယ္။

It takes a Genius to become rich

ဒါကေတာ့ Absolutely Rubbishပါ။ ေတာ္႐ံုAverage IQနဲ့ ဘယ္သူမဆို Investorျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ Reasonable Objectiveေလးေတာ့ ရွိဖို့လုိပါတယ္။ အခုမွစလုပ္ရင္ ေနာက္ေျခာက္လမွာ 1 Billion $ေတာ့မွန္းလို့ ဘယ္ရမလဲ။ တကယ္ Financiallyေအာင္ျမင္ေနတဲ့သူေတြဟာ Common Senseရွိၿပီး Self-disciplineေကာင္းတဲ့သူေတြပါ၊ အမ်ားစုဟာ Geniusေတြ မဟုတ္ၾကပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သာမန္လူေတြထက္ နည္းနည္းေတာ့ Braveပိုျဖစ္ဖုိ့လိုမယ္။

အိမ္ကမိန္းမ၊ ေယာကၤ်ားကေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ လုပ္မွာမဟုတ္

ဒါကေတာ့ နည္းနည္းခက္လိမ့္မယ္။ Plainၾကီးေတာ့ ကိုယ္နားလည္သလို သူကလုိက္နားလည္လိမ့္မယ္လို့ မေမ်ွာ္လင့္ပါနဲ့။ ကိုယ့္Spouse/Partnerကို ျဖည္းျဖည္းခ်င္း Educateလုပ္သြားဖို့လို့ပါတယ္။ ကိုယ့္ဘက္က သူယံုၾကည္ေအာင္ အခ်ိန္အတိုင္းအတာတခုအတြင္း နည္းနည္းေတာ့ သက္ေသျပဖို့လည္းလိုလိမ့္မယ္။ Singleသမားဆိုရင္ေတာ့ Investလုပ္ဖို့ ဒီ့ထက္ေကာင္းတဲ့အခ်ိန္ ဘဝမွာ မရွိဘူးလို့ေျပာခ်င္တယ္။ ဝင္ေငြေကာင္းတဲ့လူဆိုရင္ ပိုေတာင္မွန္ေသးတယ္။

အထက္ကေျပာခဲ့တဲ့ Reasonေတြ ကိုယ္နဲ့ဘယ္ေလာက္ ပတ္သက္ေနလည္း မညာတမ္းစမ္းစစ္ၾကည့္ပါ။ Investingမွာ Conceptေတြဟာ ေတြးရလြယ္ကူသေလာက္ လိုက္လုပ္ရခက္ပါတယ္။ အခ်ိန္တန္ရင္ ပိုနားလည္လာပါလိမ့္မယ္။ အခုေလာေလာဆယ္ေတာ့ ကိုယ့္Mindsetေလးကို နည္းနည္းစီ စေျပာင္းၾကည့္ပါ။ ကြ်န္ေတာ္ကိုယ္တိုင္လည္း ေန့တိုင္းကိုယ့္ရဲ့ Mindsetကို တိုးတက္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနဆဲပါပဲ။ ဒီPostမွာ Robert Kiyosaki နဲ့ Dr. Alexander Elderတို့ရဲ့ Materialအခ်ိဳ့ကို Referenceလုပ္ပါတယ္။

Happy Investing!